Vooruitbetaalde rente
Geplaatst op: 20-09-2021, 09:53:48
Eind januari heeft de Hoge Raad een interessant arrest gewezen. Dit deel ik graag met jou omdat er raakvlakken zijn met je werk.
In 2012 koopt een dame een woning. Zij leent daarvoor geld tegen 5% rente per jaar. Deze rente betaalt zij maandelijks achteraf.
Op 4 januari 2014 overlijdt zij. Net voor haar dood boekt zij de rente over voor het hele jaar 2014. Uit de uitspraak blijkt niet waaraan zij is overleden noch of zij zelf heeft ingelogd bij haar bank en de boeking nog heeft ingevoerd. Vaststaand feit is dat die overboeking op de dag van haar overlijden is uitgevoerd.
De overledene heeft dus de rente over het jaar 2014 in één keer vooruit betaald.
Haar erfgenamen vermelden die betaling op de aangifte inkomstenbelasting voor het sterfjaar. Omdat de overledene in dat jaar maar enkele dagen geleefd heeft, had zij maar een laag belastbaar inkomen. Door de geclaimde aftrek van de rente voor de eigen woning lening, wordt haar belastbaar inkomen bijna € 7.000 negatief. De fiscus zou de erfgenamen dat bedrag terug moeten betalen.
De inspecteur accepteert dit niet en weigert de aftrek voorzover het gaat om de dagen ná het overlijden. Slechts 4/365e deel van de rentebetaling wordt goedgekeurd. De reden hiervoor is simpel. Vanaf haar overlijden kan de woning van de overledene niet meer als eigen woning kwalificeren. Daarvoor dient de woning haar ter beschikking staan. Nu zij dood is, kan die woning per definitie niet meer haar eigen woning zijn.
De erfgenamen stellen zich uiteraard op een ander standpunt en wijzen op de mogelijkheid dat een belastingplichtige de vooruitbetaalde rente zelfs mag aftrekken als het gaat om de rente over een (deel van het) kalenderjaar volgend op het jaar van betaling. Als een belastingplichtige (met behoud van de aftrek) mag betalen voor een deel van volgend jaar, waarom mag dat dan niet ook voor de periode na het overlijden in het sterfjaar?
Alles afwegend komt de Hoge Raad tot de conclusie dat een redelijke wetsuitleg inderdaad inhoudt dat de erfgenamen de vooruitbetaalde rente wel helemaal in aftrek mogen brengen.
Doe er je voordeel mee in je adviespraktijk. Hebben je cliënten de middelen om de rente van het gehele jaar al op 2 januari over te maken naar de bank, geef ze in overweging dat dan ook te doen. Afhankelijk van hun inkomen en het moment waarop ze overlijden, krijgen hun erfgenamen geld terug van de fiscus. Althans, als de rente in aftrek kan worden gebracht als rente van een eigen woning schuld.
Het eerste jaar is dat een aanslag op hun liquiditeitspositie. Maar gedurende dat eerste jaar kunnen ze dan de bedragen die niet meer maandelijks worden afgeschreven, op een spaarrekening opzij zetten. Dan hebben ze in het tweede jaar voldoende gespaard om de rente van het tweede jaar in één keer uit dat bedrag te voldoen.
Overleg wel eerst met de bank. Want die moet de betaling correct in de administratie verwerken. Wellicht dat er dan ook nog een (kleine) korting valt te bedingen nu de bank de rente vooraf ontvangt over het gehele jaar.
Overigens is het niet zo dat de fiscus helemaal de dupe is van deze constructie. De teruggaaf inkomstenbelasting over het jaar van overlijden wordt in de berekening van de te heffen erfbelasting meegenomen. Maar gezien de hoogte van de tarieven voor de erf- casu quo inkomstenbelasting, is dat voor de erfgenamen een te verwaarlozen nadeel.
Bron: bijdrage van 11 september 2021 van Ernst Loendersloot, senior kandidaat notaris, op www.ntrs.nl